Các đầu nối bộ cấp nguồn AT/LPX. Đầu nối nguồn bo mạch ATX và ATX12V

Bo mạch chủ PC. XT, AT. Baby-AT và LPX tiêu chuẩn công nghiệp đều dùng loại đầu nối nguồn chính giống nhau. Bộ cấp nguồn AT/LPX có hai đầu nối nguồn chính (P8 và P9), mỗi đầu 6 chân gắn bộ cấp nguồn đến bo mạch chủ. Các cực được sử dụng trong đầu nối này được ước lượng 5 amp tại điện áp 250V (mặc dù tối đa được dùng trong máy tính là+12V).

Các đầu nối bộ cấp nguồn AT/LPX

Các đầu nối bộ cấp nguồn

Bộ cấp nguồn AT/LPX có đầu nối P8 và P9 được lắp đặt đầu đối đầu để cho hai dây dẫn màu đen (kết nối tiếp đất) trên hai đầu nối nguồn ở cạnh nhau khi cắm đúng. Lưu ý tên gọi “P8” và “P9” không đủ chuẩn hóa mặc dù đa số dùng những tên gọi này bởi vì đó là cái mà IBM đóng trên các bản chính. Một số bộ cấp nguồn đã dán nhãn chúng như P1/P2. Do những đầu nối này thường có móc ngăn chúng cắm ngược trên chân của bo mạch chủ, chú ý là đặt hai đầu nối theo hướng đúng sát bên nhau và không bù đắp bằng một hay nhiều chân về phía cạnh. Theo quy luật đen đi với đen và đảm bảo chúng ở trung tâm là an toàn. Bạn phải cẩn trọng chắc chắn không còn thừa chân bo mạch chủ không được kết nối ở giữa hay hai bên hai đầu nối sau khi lắp đặt chúng. Một đầu nối được lắp đặt đúng kết nối được và phủ lên từng chân nguồn của bo mạch. Nếu bất kỳ chân nguồn nào còn ở hai bên cạnh hay ở giữa các đầu nối, toàn bộ lắp ráp đầu nối này không được lắp đúng, dẫn đến sự hỏng hoàn toàn cho bo mạch và mọi thứ cắm vào nó tại thời điểm nối điện. 

Bảng 1: thể hiện các kết nối bộ nguồn AT/LPX.

Đầu nối Chân Tín hiệu Màu sắc Đầu nối Chân Tín hiệu Màu sắc
P8 (hay P1) Power Good (+5V) 1 cam P9 (hay P2) 1 Ground Đen
  +5V1 2 đỏ   2 Ground Đen
  + 12V 3 vàng   3 -5V trắng
  -12V 4 xanh da trời   4 +5V đỏ
  Ground 5 Đen   5 +5V đỏ
  Ground 6 Đen   6 +5V đ

1. Bộ nguồn và bo mạch PC/XT thế hệ đầu tiên không cần điện áp này, vì vậy chân này thiếu trên bo mạch và đầu cắm cuối và dây dẫn có thể không có trong đầu nối (P8 pin 2).

2. Tôi đã từng thấy một số bộ nguồn mà nhà sản xuất không theo các mã màu tiêu chuẩn công nghiệp cho dây dẫn mặc dù các tín hiệu đúng.

Lời khuyên:

Mặc dù bộ nguồn PC/XT không có bất kỳ kết nối nào tại đầu nối P8 chân thứ 2, bạn vẫn dùng nó với bo mạch loại AT hay ngược lại. Sự có hay không có +5V trên chân này chỉ có ít ảnh hưởng hay không bị ảnh hưởng đến hoạt động hệ thống bởi vì dây dẫn +5V thường xuyên mang tải này.

Lưu ý rằng tất cả bộ cấp nguồn loại AT/LPX sử dụng các đầu nối và cấu hình chân giống nhau; theo tôi biết không bao giờ có bất kỳ biến thể không chuẩn.

Đầu nối nguồn bo mạch ATX và ATX12V

Bộ nguồn phù hợp với các tiêu chuẩn hệ số dạng ATX và ATX12V 1.x hay các biến thể của chúng dùng ba đầu nối nguồn sau:

  • Đầu nối nguồn chính 20 chân
  • Đầu nối nguồn phụ 6 chân
  • Đầu nối nguồn 4 chân + 12V

Đầu nối nguồn chính luôn được yêu cầu, nhưng hai đầu nối khác là lựa chọn tùy thuộc vào ứng dụng. Vì vậy, một bộ nguồn ATX hay ATX12V có thể có tới bốn kết hợp đầu nối khác nhau, như được liệt kê ở đây:

  • Chỉ đầu nối nguồn chính
  • Đầu nối nguồn chính và phụ
  • Đầu nối nguồn chính và +12V
  • Đầu nối nguồn chính, phụ và+12V

Sự khác biệt chung nhất là có những bộ cấp nguồn chỉ có đầu nối chính và có những cái có đầu nối chính và đầu nối +12V. Hầu hết bo mạch dùng đầu nối +12V không dùng đầu nối phụ và ngược lại.

Lý do dùng nhiều đầu nối nguồn bo mạch

Chỉ có đầu nối nguồn chính 20 chân trong đặc tả kỹ thuật ATX đầu tiên, đủ cấp điện cho bo mạch và bộ xử lý máy tính vào giữa thập niên 1990, cần 251 watt hay ít hơn. Tuy nhiên, gần cuối thập niên 1990. nhu cầu cầu điện năng của bo mạch và bộ xử lý tăng lên và trong một số hệ thống đầu nối nguồn chính không còn đảm đương nổi việc tài này. Bo mạch và bộ xử lý kéo hơn 251 watt làm nóng các cực, làm chảy hộp đầu nối – điều mà tôi đã chứng kiến nhiều lần.

Hơn là thay đổi thiết kế đầu nối chính gây ra sự không tương thích với bo mạch, Intel thêm đầu nối nguồn phụ như một sự ấn định đối với đặc tả kỹ thuật ATX 2.02 năm 1998. Đầu nối phụ này được thiết kế để cung cấp thêm 58 watt nguồn +3.3V và +5V tới bo mạch đang thiếu điện năng, nó thường cần điện năng thêm cho bộ xử lý, bộ nhớ, các bộ điều chỉnh điện áp khe cắm AGP. Mặc dù sự kết hợp đầu nối phụ này là ý tưởng tuyệt vời, hầu hết bo mạch chủ mà tôi thấy tiếp tục chỉ dùng một đầu nối nguồn chính, ngay cả khi nó có thể vượt tải.

Mặc dù đầu nối phụ cung cấp nguồn điện thêm +3.3V và +5V, nó không cung cấp bất kỳ nguồn điện +12V thêm. Sự xuất hiện của bộ xử lý Pentium 4 năm 2000 đòi hỏi điện năng lớn hơn cho bộ xử lý. Bộ xử lý hoạt động với mức điện áp rất thấp, thường được cung cấp qua các bộ điều chỉnh điện áp trên bo mạch. Những bộ điều chỉnh này lấy điện áp từ bộ cấp nguồn và chuyển đổi nó theo yêu cầu của bộ xử lý. Mức điện năng bằng số volt nhân số amp. Vì vậy, để có mức điện năng giống nhau, càng nhiều volt cung cấp cho các bộ điều chỉnh, càng ít hơn số amp chúng cần. Do đó để giảm toàn bộ nguồn điện (amp) đến bo mạch chủ, một thay đổi được thực hiện đối với các bộ điều chỉnh điện áp cho bộ xử lý như là chúng sẽ chạy trên nguồn +12V, thay vì +3.3V hay +5V chúng được dùng trước kia.

Không may là điều này tạo ra một sự cố nguồn khác: ngay khi bo mạch và các đầu phụ được kết hợp, chỉ có cực +12V cung cấp 6 amp dòng điện cho bo mạch. Vì vậy, để cung cấp thêm nguồn +12V và vẫn giữ được sự tương thích với các đầu nối chính và phụ, đầu năm 2000 Intel thêm đầu nối nguồn +12V vào đặc tả kỹ thuật ATX 2.1. Các đầu nối mới này được thiết kế để cung cấp được 192 watt cho các bộ điều chỉnh điện áp công suất cao được yêu cầu bởi bộ xử lý Pentium 4 và mới hơn.

Bộ nguồn có đầu nối nguồn +12V được gọi là bộ cấp nguồn ATX12V và đặc tả kỹ thuật hệ số dạng ATX12V chỉ được dùng cho bộ cấp nguồn. Bởi vì đầu nối nguồn +12V đầu tiên được dùng trên bo mạch Pentium 4, nó được biết không chính thức như đầu nối P4,mặc dù bo mạch cho bộ xử lý AMD cũng bắt đầu dùng nó. Gần cuối năm 2001, phần lớn bo mạch bắt đầu cần đầu nối này và hầu hết bộ cấp nguồn cho máy tính đều là loại ATX12V.

Như một hệ quả của việc thay đổi các bộ điều chỉnh điện áp cho bộ xử lý trên bo mạch để dùng nguồn +12V, việc tải trên các rail +3.3V và +5V được giảm xuống như vậy là đầu nối phụ không còn cần thiết nữa; cũng vậy nhiều bộ cấp nguồn ATX12V không có nó. Đầu nối phụ được chính thức bỏ đi khỏi đặc tả kỹ thuật ATX12V 2.0 năm 2000. Một số bộ cấp nguồn ATX12V vẫn có đầu nối nguồn phụ và tất nhiên bạn nên chắc chắn có nó nếu bo mạch yêu cầu.

Đừng bỏ qua cơ hội tìm hiểu thêm những màn hình máy tính sắc nét tại đây!

scroll to top